Klanken

Video afspelen

Anne Kroeze

Stadsbeiaardier

De vijfde kleine klok, een F, slaat de halve uren, de eerste grote klok, een C, de hele. Ertussenin klinkt een melodie om inwoners van de Noordoostpolder te attenderen op de kwartieren. ’s Nachts zijn de klokken stil. Ze beginnen weer om 07.00 uur ’s ochtends.

Poldertoren
Donderdagmorgen van 11.00 tot 12.00 uur en vrijdagavond van 19.00 tot 20.00 uur is het de beurt aan stadsbeiaardier Anne Kroeze om de carillonklanken de polder in te strooien. Als hij op een mooie donderdag om klokslag 12.00 uur de Poldertoren weer uitwandelt, klinkt er geen luid applaus. Staan er geen toehoorders die na zijn carillonconcert enthousiast voor hem klappen. ‘Dat hoeft ook niet’, lacht Anne Kroeze. ‘Die leuke reacties krijg ik soms achteraf. Bovendien hoef je er niet naast te staan om het carillon goed te kunnen horen want je hoort de klanken in het hele centrum.’

Beiaardschool
Sinds 2002 is Kroeze, die in dienst is van Cultuurbedrijf Noordoostpolder, de vaste beiaardier van de Poldertoren. De derde op rij, nadat het carillon in 1960 in de 65,30 meter hoge watertoren geplaatst is. Op zich al heel bijzonder, een carillon in een watertoren. De Poldertoren is ook nog eens een rijksmonument. Sinds 2014.

‘Tijdens mijn opleiding orgel op het conservatorium in Zwolle, met als bijvak piano, ben ik naar de beiaardschool in Amersfoort gegaan. Die opleiding is onderdeel van het conservatorium Utrecht. Na zeven jaar was ik volleerd beiaardier.’

Het grote platform in de toren leent zich uitstekend voor het samenspelen met andere instrumenten.

Juliana Regina
‘Het carillon van de Poldertoren is er niet zomaar eentje. Het is een vrij omvangrijk, redelijk onderhoudsarm instrument. Voor het laatst gerestaureerd in 2020. Stemmen hoeft niet. De klokken zijn van brons. Als die eenmaal gegoten zijn, blijven ze goed. 

De zwaarste klok met de naam ‘Juliana Regina’ weegt 2382 kilo en is de luidklok. De kleinste klok weegt 13 kilo. In totaal telt de Poldertoren 48 klokken, allemaal gegoten in de jaren 1958-1959 door klokkengieterij Eijsbouts.’

In totaal telt de Poldertoren 48 klokken.

Zelf muziek arrangeren
‘Het carillon is erg veelzijdig. Je kunt er heel veel soorten muziek op spelen. Ik ben helemaal weg van George Gershwin. Jazzmuziek. Summertime ken je vast wel. De muziek voor het carillon arrangeer ik zelf. Geen computerwerk maar gewoon met de hand. Dat gaat veel sneller en is mooier.’

‘Toen Peter R. de Vries overleed heb ik zijn lievelingsnummer ‘A whiter shade of pale van Procol Harum’ in sneltreinvaart gearrangeerd. Het instuderen ervan ging vrij snel. Na het overlijden van Remco Campert, die een grote liefde had voor jazzmuziek, heb ik een extra nummer van Gershwin gearrangeerd en live gespeeld.’
‘Ter gelegenheid van onder anderen Koningsdag, het WK voetbal, sinterklaas, kerst en de Vredesweek speel ik zelfgearrangeerde nummers.’ En als je een fout maakt, hoort iedereen het? ‘Nee hoor. Ik studeer het heel goed in en dan komt het goed. Fouten horen zodanig te zijn dat ze niet opvallen.’

Samenspelen
‘Het grote platform in de toren, bij het carillon, leent zich uitstekend voor het samenspelen met andere instrumenten. Blazers van FlevoBrass bijvoorbeeld. Dat hebben we al een keer geprobeerd. In het slechtst denkbare weer, met harde wind en regen. Bij mooi weer wil ik dat, via het Cultuurbedrijf Noordoostpolder, misschien meer gaan doen. Het is prachtig om samen met andere instrumenten muziek te maken vanuit het middelpunt van de Noordoostpolder. De Poldertoren, gemaakt in dé Noordoostpolder. En dan hebben we het nog niet eens gehad over het schitterende uitzicht. Ook gemaakt in dé Noordoostpolder.’